متاورس چیست و چگونه کار می‌کند؟

برای بهبود جنبه‌های مختلف دنیای دیجیتال و غنی‌سازی کردن تجارب واقعیت گسترده (Extended Reality)، به تکامل فناوری نیاز داریم. متاورس (Metaverse)، محل پیشرفت سریع تکنولوژی است. تنها یک دهه پیش، پتانسیل ارتباط دیجیتال ما محدود به تماس‌های تلفنی و پیام‌های متنی بود. اما اکنون با حضور متاورس، در حال پیشرفت به‌سوی دنیایی کاملا مجازی هستیم.

متاورس چیست؟

متاورس یا فراجهان، اساسا جهانی پسا-واقعیت است که واقعیت فیزیکی و دنیاهای مجازی دیجیتال را در یک محیط چند کاربره که دارای پیوستگی و دوام است، ادغام می‌کند.

بنیان متاورس را یکپارچگی فناوری‌های واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) تشکیل می‌دهند که امکان تعامل چندوجهی با محصولات دیجیتال، تنظیمات مجازی و افراد را فراهم کرده‌اند. در نتیجه، این جهان، یک وبِ شبکه‌ای متشکل از پلتفرم‌های دائمی چند کاربره همه‌جانبه و اجتماعی است.

علاوه بر این، ارزهای دیجیتال و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) نیز در نتیجه فناوری بلاک چین راه خود را به این فضا باز کرده‌اند که مالکیت اشیاء و املاک و مستغلات مجازی را در متاورسی مانند د یسنترالند (Decentraland) امکان‌پذیر می‌سازند. البته در حال حاضر دنیاهای متاورسی زیادی کار خود را آغاز کرده‌اند که هنوز فاصله زیادی با مفهوم اصلی یک جهان مجازی کاملا یکپارچه دارند.

شرکت متا (فیسبوک سابق) و مایکروسافت تنها دو تا از کسب‌وکارهایی هستند که روی فناوری‌های تعامل با محیط‌های مجازی کار می‌کنند. بسیاری از شرکت‌های بزرگ دیگر نیز در حال ساخت زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه جهان‌های مجازی بهتر و واقعی‌تر هستند.

خلاصه‌ای کوتاه از تاریخچه متاورس

واژه Metaverse از کلمات یونانی “meta” (فراتر) و “verse” (جهان) گرفته شده است. برای درک بهتر، می‌توانید متاورس را جهانی فراتر از واقعیت در نظر بگیرید که قدرت جایگزینی با تمام فعالیت‌های زندگی ما را دارد.

کلمه “Metaverse” اولین بار در رمان علمی-تخیلی نیل استفنسون (Neal Stephenson) در سال 1992 به نام “Snow Crash” به چشم خورد. این رمان آینده‌ای را به تصویر می‌کشد که در آن میلیون‌ها نفر در یک محیط سایبری با استفاده از آواتارهای مجازی با یکدیگر تعامل دارند. این مفهوم در رمان علمی تخیلی “Ready Player One” اثر ارنست کلاین (Earnest Cline) در سال 2011 بیشتر رایج شد که در آن، افراد معمولی هدست‌های واقعیت مجازی را خود را به چشم زده و برای به نمایش گذاشتن تخیلات خود وارد یک دنیای مجازی می‌شوند. در سال 2018 نیز فیلمی به همین نام ساخته شد.

بعدا در اوایل دهه 90 میلادی، شرکت سگا (Sega) دستگاه‌های گیمینگ واقعیت مجازی نظیر SEGA VR-1 خود را راه‌اندازی کرد که هدف آن، ارائه تجربیات هیجان‌انگیز برای گیمرهای آرکید بود. تصور می‌شود که همه این فناوری‌ها منشأ متاورس باشند، با این حال، زمانی که فیسبوک تغییر نام تجاری خود به متا را اعلام کرد تازه متاورس در بین عموم مردم محبوبیت یافت.

متاورس چگونه کار می‌کند؟ 7 لایه فناوری متاورس

جان رادوف (Jon Radoff)، گیمر، طراح، رمان‌نویس و کارآفرین، یک چارچوب مفهومی 7 لایه‌ای را به منظور توصیف زنجیره ارزش اقتصاد متاورس ارائه کرده است. طبق این مفهوم، متاورس از 7 لایه تجربه، کشف، اقتصاد تولید محتوا، محاسبات فضایی، تمرکززدایی، دخالت انسانی و زیرساخت تشکیل می‌شود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

تجربه

در لایه تجربه (Experience)، متاورس انبوهی از تصاویر سه بعدی (3D) و حتی تجربیات دو بعدی (2D) را در اختیار ما قرار می‌دهد که اکنون نمی‌توانیم از آنها لذت ببریم.

اکتشاف

اکوسیستم متاورس هنوز روش‌های اکتشاف (Discovery) درونی و بیرونی دارد. هنگامی که افراد فعالانه درصدد یافتن اطلاعات هستند، به آن کشف درونی (Inbound Discovery) می‌گویند. از سوی دیگر، بازاریابی بیرونی (Outbound Marketing) به ارائه ارتباطات به افراد صرف‌نظر از ارسال درخواست یا عدم ارسال درخواست توسط آن‌ها اشاره دارد.

اقتصاد تولید محتوا

در نسخه‌های قبلی اینترنت به توانایی برنامه‌نویسی برای ایجاد و ساخت ابزار نیاز بود. با این حال، چارچوب‌های برنامه‌های کاربردی وب، ساخت برنامه‌های وب بدون کدنویسی را آسان کرده‌اند که باعث ظهور لایه اقتصاد تولید محتوا (Creator Economy) در متاورس شده است. در نتیجه، تعداد طراحان وب به سرعت در حال افزایش است.

محاسبات فضایی

محاسبات فضایی (Spatial Computing) فناوری است که واقعیت مجازی را با واقعیت افزوده ترکیب می‌کند. مثلا، هولولنز (HoloLens) شرکت مایکروسافت یک نمونه عالی از توانایی این فناوری است. اگر هنوز نتوانسته‌اید از هولولنز استفاده کنید، برای درک بهتر می‌توانید فیلترهای چهره اینستاگرام و اسنپ‌چت را به‌عنوان نمونه‌ای از محاسبات فضایی در نظر بگیرید.

تمرکززدایی

توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از یک اکوسیستم مقیاس‌پذیر مبتنی بر میکرو-سرویس ها و محاسبات توزیع‌شده، از قابلیت‌های آنلاین استفاده کنند که در مفهوم تمرکززدایی (Decentralization) نهفته است. علاوه بر این، بلاک چین و قراردادهای هوشمند امکان دسترسی تولیدکنندگان به داده‌ها و کالاهای شخصی خود را فراهم می‌کنند.

رابط انسانی

کاربران صرفا با نگاه کردن به دنیای واقعی می‌توانند اطلاعاتی در مورد محیط اطراف خود به‌دست آورند، به نقشه‌ها دسترسی داشته باشند و حتی با استفاده از ترکیبی از رابط انسانی (Human Interface) و محاسبات فضایی، تجربیات واقعیت افزوده مشترک ایجاد کنند.

زیرساخت

وجود شش لایه دیگر دیگر به زیرساخت‌های (Infrastructure) تکنولوژیکی بستگی دارد. این زیرساخت‌های شامل محاسبات 5G و 6G به‌منظور افزایش ظرفیت شبکه و به حداقل رساندن تراکم شبکه هستند.

حال متاورس تمام این 7 لایه را به یکدیگر ترکیب کرده و جهانی مجازی را می‌سازد که در آن امکان هر چیزی از جمله کار، تحصیل، برگزاری نمایشگاه، تفریح و هزاران هزار کار مشابه دنیای واقعی وجود دارد.

منبع: بیت 24